Kiedy po wielu godzinach morskiej podróży dopłynęliśmy na Malenge, a za wysoką skałą ukazała nam się przepiękna plaża oblewana przez krystalicznie czystą, turkusowo-błękitną wodę i urocze drewniane domki skryte w cieniu kokosowych palm, z naszych ust wydobyły się okrzyki zachwytu.
Zakochaliśmy się od pierwszego wejrzenia, a z każdym kolejnym dniem utwierdzaliśmy w przekonaniu, że ten cudowny skrawek lądu to nasz absolutny raj na ziemi.? 

I chociaż nie było tu luksusów, internetu, zasięgu w telefonie, ciepłej wody i kolorowych drinków, a prąd włączany był z generatora jedynie na kilka godzin dziennie to właśnie tu, w Sandy Bay na Malenge, czuliśmy się najwspanialej na świecie.  Cudowna, rajska plaża, piękna, tropikalna dżungla, codziennie świeża, grillowana rybka i pyszne kokosy na wyciągnięcie ręki.  Radośni i życzliwi ludzie oraz przyjazne pieski merdające wesoło ogonkiem sprawiają, że to miejsce ma jeszcze bardziej wyjątkowy klimat.  Jeżeli marzy Ci się chwilowa ucieczka od wszelkich zmartwień, odcięcie się od cywilizacji i przeżycie wspaniałej przygody to Wyspy Togian będą idealne dla Ciebie.  Wszelkie informacje na ich temat oraz jak do nich dotrzeć znajdziesz w niniejszym poście.

Gdzie się znajdują Wyspy Togian?

Archipelag Wysp Togian położony jest w zatoce Tomini  i wchodzi w skład prowincji Celebes Środkowy. Spoglądając na całą wyspę Sulawesi mogłoby się wydawać, że są zaledwie maleńką kropeczką na mapie. Nie są one jednak aż takie malutkie. W skład archipelagu wchodzi 46 nizinnych, porośniętych gęstą dżunglą wysepek, ale jedynie na kilku z nich znajdują się niewielkie hoteliki.  Największe z wysp archipelagu  to wyspa Togean,  Batudaka i wulkaniczna Una Una, na której znajduje się najwyższe ( 402m. ) wzniesienie. Plaże o białych piaskach znajdziemy na Wakai, Malenge i Bomba, za to wśród nurków najpopularniejszych wyborem jest Kadidiri, która znajduję się najbliżej głównego portu w Wakai.

Jak się dostać na Wyspy Togian?

Nie ma co ukrywać… dostanie się na Wyspy Togian  nie jest takie proste i przyjemne 😉 Co prawda nie jest to aż tak skomplikowane, jednak niezależnie jaką drogę obierzecie, podróż będzie bardzo czasochłonna. Dzięki temu, że wyspy są odizolowane i dość trudno dostępne, oraz wielu o nich nawet nie słyszało, ( a jeśli nawet słyszało to zaniechało przyjazdu z uwagi na długą podróż ), pozostały one wciąż dziewicze, mało skomercjalizowane i niezadeptane przez masową turystykę. Wyspy Togian są miejscem dla tych, którym nie straszne trudny podróży i skromne warunki. Odwdzięczą się za to z nawiązką, oferując niepowtarzalny klimat i atmosferę, ciszę, relaks i totalny spokój w otoczeniu pięknej przyrody.

Na Wyspy Togian dostać się można z dwóch miejsc – od północy z Gorontalo i od południa z Ampany. Wszystko zależy od tego jaką trasę zwiedzania Sulawesi obierzecie. Choć Wyspy Togian są przecudowne, to myślę, że będąc tutaj warto zwiedzić także inne rejony, bo Sulawesi to piękna i niezmiernie interesująca wyspa. Ci którzy przylecieli tu, aby zobaczyć słynny region Tana Toraja będą kontynuować podróż od południa i punktem startowym na wyspy będzie Ampana. Jeżeli jednak rozpoczniecie swoją podróż od północnych rejonów ( tak jak my od Manado i Bunaken ), punktem wypadowym będzie Gorontalo. Z Ampany na wyspy Togian jest znacznie bliżej, płynie się krócej ( niecałe 2 godziny )  i jest znacznie więcej łodzi w porównaniu do Gorontalo, z którego odpływa tylko jeden bardzo wolny prom zaledwie dwa razy w tygodniu, a podróż trwa około 12 godzin. Jest jeden trik… do Ampany ciężej się dostać, tym bardziej jeśli na trasie Waszej podróży pojawi się również Tana Toraja. Podróż z Tana Toraja do Ampany drogą lądową, przy założeniu że wynajmiecie prywatny samochód z kierowcą, zajmie z małymi przystankami około 17 godzin. Koszt wynajęcia samochodu z kierowcą to 2 miliony rupii poza sezonem i 2.5 miliona w sezonie. Oczywiście dużo taniej byłoby skorzystać z publicznego transportu, jednak w taki sposób nie jest możliwe dotarcie do Ampany w jeden dzień. Trasa publicznym busem rozkłada się na dwa etapy: Rantapeo ( Tana Toraja ) – Tentena – Ampana lub Rantapeo – Palopo – Ampana. Skoro przejazd prywatnym samochodem zajmuje tak wiele godzin, nawet nie wyobrażam sobie ile czasu trzeba poświęcić jadąc autobusem?. W Ampanie co prawda jest niewielkie lotnisko, jednak bezpośrednie połączenia lotnicze są jedynie z miejscowości Palu, a jeśli wybierzecie się do Tana Toraja to i tak nie będzie Wam tam po drodze. Od strony północnej sprawa jest prostsza, bo do samego Gorontalo jest znacznie więcej lotów z różnych miejsc. Trzeba jedynie wpasować się w dni pływania promu i przetrwać 12 godzin nocą na morzu 😉

Jeżeli celem Waszej podróży byłyby tylko Wyspy Togian to sprawa wygląda następująco: ( najkrótsze proponowane trasy )

Opcja nr 1: Lot do Dżakarty – lot do Gorontalo ( jeden dziennie o 02.10 liniami Batik Air )  – prom Tuna Tomini do Wakai ( Togean )

Prom Tuna Tomini wypływa z portu Gorontalo dwa razy w tygodniu po południu ( około 18.00 ) we wtorki i piątki i dociera do Wakai na wyspie Togean następnego dnia około 7.00 rano. Następnie kontynuuje podróż do Ampany. Prom powrotny z Wakai do Gorontalo odpływa około godziny 15.00 w poniedziałki i czwartki.

Godziny odpłynięcia nie są zbyt dokładne więc warto być na przystani sporo wcześniej. Prom płynie bardzo wolno i zabiera na pokład wszystko i wszystkich 😉 Zarówno towary jak i ludzi, meble, skutery, jedzenie, a nawet koguty? Jeden taki uwiązany biedak płynął z nami na dolnym pokładzie. Przerażony całą noc nie zmrużył oka, a o poranku, jak to kogut, zaczął piać wniebogłosy?.

Bilet na prom w klasie ekonomicznej kosztuje niecałe 70.000 IDR w jedną stronę, natomiast w klasie „biznes” ( niech Was nie zmyli nazwa 😉 ) niewiele ( max. 20.000 ) więcej. Warto również wypożyczyć materac za 10.000 IDR. Uwaga… lepiej się pospieszyć, bo ilość materacy jest ograniczona.

Najwygodniejszą opcją jest prywatna kajuta, która kosztuje około 500.000 IDR lub teraz może i więcej. Kajut jest tylko kilka, a chętnych zazwyczaj znacznie więcej, także warto zarezerwować ją z dużym wyprzedzeniem. Nam pomógł pewien polecany przez znajomego chłopak mieszkający w Gorontalo. Niestety na powrót już nie wypaliło ( mimo że wcześniej za nią zapłaciliśmy ) i po pół godzinie sporów jedynymi sensownymi miejscami jakie znaleźliśmy dla naszej czwórki były 3 leżące miejscówki w „biznes” klasie. Nie byłoby tu tak źle, gdyby nie to, że klima ledwo działała i było strasznie gorąco. Nie wspominając o tym, że współpasażerce z sąsiedniego rzędu coś bardzo zaszkodziło?.  Także… podróż powrotna niezapomniana 😉

Opcja nr 2: Lot do Dżakarty – Lot do Palu ( kilka lotów dziennie liniami Lion Air, Batik Air lub Garuda Indonesia ) – Lot do Ampany ( jeden dziennie o 9.20 liniami Wings Air ) – Speed Boat do Wakai ( z możliwym przystankiem na innej wyspie ). Dostępne opcje z Ampany do Wakai:

• Ferry Tuna Tomini – poniedziałki, czwartki o 10.00 oraz niedziele 9.00 – podróż trwa około 5 godzin, powrót środa, sobota o 9.00 i niedziela o 16.00
• Speed boat Hercules ( zatrzymuję się też na wyspie Bomba jeśli poprosicie ) – codziennie o 9.00, powrót o 12.00 – podróż trwa około półtorej godziny. Bilet kosztuje 130.000 IDR
• Cahaya Manakarra Express – codziennie o 12.30, powrót o 9.00 – podróż trwa około półtorej godziny

Z Ampany bezpośrednio na wyspę Malenge ( przez Wakai ) wypływa prome KM. Wamburabura we wtorki, czwartki i niedziele o 10.00, a z powrotem w poniedziałki, środy i piątki o 7.00. Cena za bilet to 110.000 IDR. Poniżej zdjęcie plakatu kursowania promów jakie wisiało w naszym resorcie.

Transfer pomiędzy wyspami

Co prawda pomiędzy wyspami pływają podobno tanie, publiczne łodzie, ale informacji o ich rozkładzie próżno szukać. Do wybranych hoteli najszybciej i najłatwiej dostać się prywatną łódką. Hotele z pobliskiej Kadidiri odbierają swoich gości raczej za darmo. Do innych, bardziej oddalonych wysp transfer powinien kosztować około 600.000 IDR za łódkę ( max. 8 osób ). Tyle właśnie my zapłaciliśmy za transport do Sandy Bat Resort na Malenge. Z Wakai na Malenge podróż trwa około 2 godziny.  Warto skontaktować się z wybranym hotelem, aby ktoś Was odebrał z portu. Jeśli jednak tego nie zrobicie, lub tak jak w naszym przypadku, nikt po Was nie przypłynie, to na miejscu w Wakai bez problemu znajdziecie chętnych, którzy Was zawiozą w wybrane miejsce.

Gdzie się zatrzymać? 

Wyspy Togian to takie miejsce, w które z pewnością nie pojechałabym w ciemno z zamiarem szukania noclegu na miejscu. Szczególnie w szczycie sezonu większość lepszych miejsc może być już zapełniona. Utrudnieniem w poszukiwaniu noclegu na wyspach jest to, iż większość hotelików ( oprócz czterech ) nie ogłasza się na booking.com czy innych portalach tego typu. Z większością z nich musicie się kontaktować osobiście, czy to przez e-mail, whatsapp, czy też stronkę na facebooku. Uzbrójcie się też w cierpliwość, bo nie zawsze odpisują zbyt szybko. Poniżej mapka z listą prawie wszystkich hoteli dostępnych na wyspach Togian. Mówię prawie, bo ostatnio na booking.com pojawił się jeszcze jeden, Ale Beach Togean Island położony na malutkiej wysepce tuż obok Malenge.

My zatrzymaliśmy się w Sandy Bay Resort na Malenge i z ręką na sercu mogę Wam również go polecić. Cudowne miejsce? Przepiękna plaża, fajne domki, świetna obsługa i super klimat.  To tak w wielkim skrócie 😉

Koszty noclegu?

Zakwaterowanie na wyspach Togian  jest stosunkowo tanie. Ceny wahają się od około 200.000 IDR ( czasem nawet poniżej ) poza sezonem do 400.000 IDR za osobę w szczycie sezonu przy założeniu, że podróżujecie we dwójkę. Solo podróżnik musi zapłacić nieco ( około 50.000 – 100.000 ) więcej. W cenie pobytu zawsze wliczone jest też pełne wyżywienie. Zazwyczaj za pobyt płaci się na miejscu, ale czasami hotel może chcieć, abyście wpłacili zaliczkę. My, z racji szczytu sezonu, musieliśmy przelać pieniądze za pierwszą noc na konto właściciela hotelu. Niestety nie przyjmował on ani płatności kartą, ani paypalem, więc musieliśmy ponieść też koszty przelewu międzynarodowego.

 Warunki w resortach

Na wyspach Togian nie znajdziecie luksusów. Zakwaterowanie jest dość proste ( zazwyczaj drewniane domki ), ale w zupełności wystarczające. W niektórych resortach, w najtańszych pokojach możecie nie mieć własnej łazienki. Woda w kranie jest zimna, a prąd włączany jest z generatora tylko na kilka godzin dziennie. Zasięg w telefonie jest bardzo sporadyczny. Na największej wyspie Togean oraz sąsiedniej Kadidiri jest szansa, że chwilami złapiecie sieć i internet korzystając z lokalnej sieci, ale na bardziej oddalonych wyspach takich jak Malenge kontakt z resztą świata praktycznie nie istnieje 😉 Poniżej dla przykładu zdjęcia domków w Sandy Bay Resort.

Wyżywienie

Wyspy Togian są dzikie i w większości porośnięte dżunglą. Oprócz kilku lokalnych wiosek i ograniczonej ilości niewielkich „resortów” nie ma tu żadnych barów czy restauracji. Hoteliki położone są zazwyczaj przy plażach i otoczone totalną dziczą. Jesteśmy więc zdani jedynie na to co zaserwują nam panie z hotelowej kuchni. Każdy resort zapewnia w cenie pobytu trzy posiłki dziennie oraz wodę, kawę i herbatę dowoli. Posiłki podawane są w określonych porach lub przedziałach czasowych. Nie wiem jak jest w innych resortach, ale w Sandy Bay nie robili problemu, jeśli z powodu np. jakiejś wycieczki, nie stawiliśmy się na posiłek w określonej porze. Nasza porcja i tak była już przygotowana i czekała aż wrócimy. Jedzenie na wyspach jest dość proste i składa się głównie z ryżu, świeżej, grillowanej ryby podanej na różne sposoby i warzyw. Oczywiście jeśli nie jecie mięsa, możecie poprosić o wersje wegetariańską. Będą to pewnie jajka lub jakieś naleśniki.  Obiad i kolacja jest zwykle bardzo podobna. Śniadania natomiast są bardzo skromne ( kawałek babeczki, czy naleśniki ) więc warto ze sobą zabrać ze stałego lądu jakieś przekąski czy słodycze 🙂 Ponadto w dżungli znajdziecie mnóstwo pysznych kokosów 😀

Atrakcje i ich ceny

Oprócz wypoczynku na pięknych plażach i kąpieli w krystalicznie czystej wodzie, wyspy Togian mają do zaoferowania znacznie więcej.  Nurkowanie czy snorkeling przy rafach koralowych, trekkingi po dżungli, wycieczki na sąsiednie wyspy, wioska morskich cyganów czy jezioro pełne meduz to tylko niektóre z nich. Myślę, że każdy kto planuje tutaj pobyt już sam zdążył rozeznać się w temacie… Niektóre atrakcje będą płatne więcej, a niektóre mogą być totalnie darmowe. Oczywiście ceny za wycieczki uwzględniające transport łódką będą uzależnione od danego resortu i odległości do danego miejsca. Poniżej, tak dla ogólnego rozeznania, cennik wycieczek z Sandy Bay Resort.

Kiedy jechać

Najlepsza pora☀️, aby wybrać się na Wyspy Togian przypada na nasze miesiące letnie. Szczyt sezonu przypada na okres od początku czerwca do końca września. W innych miesiącach musicie się liczyć z tym, że woda może być bardziej wzburzona, a co za tym idzie, wasza podróż zdecydowanie mniej przyjemna. Przy naprawdę złych warunkach pogodowych speed boat czy prom może zostać odwołany.

Szczepienia

Nie ma szczepień obowiązkowych przy wyjeździe na Sulawesi. Zaleca się jedynie wykonać szczepienia przypominające na błonicę, tężec, dur brzuszny oraz szczepienie na zapalenie wirusowe wątroby typu A i B.  Istnieje niewielkie ryzyko zarażenia malarią.

Co warto zabrać

• zestaw do snorkelingu
• buty do chodzenia w wodzie
• podstawowe leki/środki przeciwbólowe
• repelenty
• przekąski/słodycze
• alkohol ( jeżeli lubicie % ) – w resortach dostępne jest zazwyczaj jedynie piwo, ewentualnie arak
• powerbank
• otwieracz do kokosów 😉

Pozostałe informacje i wskazówki

• Pamiętajcie, że połączenia lotnicze oraz rozkłady łodzi i promów się zmieniają, wiec podane przez nas informacje mogą z czasem ulec zmianie. Najlepiej przed podróżą zaczerpnijcie aktualnych informacji odnośnie transportu na wyspy bezpośrednio od resortu w jakim planujecie pobyt lub u lokalnych przewodników.
• Na Wyspach Togian nie ma bankomatów ani punktów wymiany pieniędzy, także miejcie pewność, że macie przy sobie wystarczająco gotówki ( indonezyjskich rupii )
• W wioskach znajdziecie małe lokalne sklepiki, gdzie można kupić najbardziej podstawowe produkty
• W Wakai jest większy market otwarty w niedziele
• Nie ma potrzeby zabierania ze sobą moskitiery, jest ona na wyposażeniu pokoju chyba w każdym resorcie
• Resorty sprzedają też czasem jakieś ciasteczka ( duża paczka 20.000 IDR ), słodycze, wodę mineralną (10.0000 IDR ), napoje gazowane i papierosy
• Piwo ( duży Bintang ) w resorcie kosztuje 50.000 IDR
• Woreczek Araku ( lokalne wino z palmy ) kosztuje 15.0000 IDR